Checklist 1: Een uitdagende visie met heldere doelen 

Checklist 1: Een uitdagende visie met heldere doelen 

Circulariteit is nieuw en vraagt een totaal andere manier van denken, organiseren en werken dan wat we als maatschappij gewend zijn. Dit vraagt om de formulering van een gedragen visie en duidelijke en concrete doelstellingen: betrek hierbij zoveel mogelijk stakeholders in circulaire en ruimtelijke ontwikkelingen om samen de puzzelstukjes van deze uitdaging op de juiste plek te leggen. Met een gedragen visie en met concrete doelstellingen weten alle stakeholders waar deze aan toe zijn, kan beleid en bedrijfsmodellen hierop worden aangepast en met vertrouwen projecten worden opgezet. 

• Heeft uw gemeente een aanlokkelijk toekomstbeeld voor circulair bouwen? 

Door als gemeente een aanlokkelijk toekomstbeeld te schetsen op het gebeid van circulair bouwen, komen steeds meer medestanders aan boord. Maak de visie vervolgens tastbaar, aantrekkelijk en pragmatisch in de vorm van concrete en haalbare doelen, maar durf wel de stip aan de horizon te zetten en te dromen. Zorg ervoor dat doelen ook deels haalbaar zijn binnen een Gemeenteraadsperiode, maar ook passen in het geformuleerde langetermijnperspectief. Borg deze visie en doelen vervolgens in beleid. Bijvoorbeeld in de woonvisie en omgevingsvisie.  

• Zijn lokale stakeholders actief betrokken in een gemeentelijk toekomstbeeld? 

Zijn lokale stakeholders meegenomen in de visievorming? En is deze visie bekend bij de stakeholders. Door betrokkenheid onder stakeholder en het actief uitdragen van de visie of het toekomstbeeld wordt deze eerder gemeengoed onder de belanghebbenden en is de kans van slagen een stuk groter. Bovendien zullen stakeholders ook eerder geneigd zijn om zelf de visie uit te dragen als ze vanaf het begin hebben kunnen meedenken.  

• Zijn alle grondstoffenstromen in de gemeente in beeld? 

Om te weten waar je naartoe wilt, moet je eerst weten waar je staat. Heeft de gemeente al een grondstofstromenanalyse laten doen? Zo ontdek je welke materialen aanwezig zijn en mogelijk vrijkomen uit de gemeentelijke sloop-, herbestemming en transformatieopgave, maar ook welke stromen nu de grootste negatieve impact hebben.  

Zo gunde het Rijksvastgoedbedrijf de Bijlmer Bajes aan de huidige ontwikkelaars op basis van de plankwaliteit. Daarin is onder meer het opstellen van een materialenpaspoort voor het gehele gebouw opgenomen, wat bijdraagt aan het inzichtelijk krijgen van bestaande materialenvoorraden en toekomstige materiaalstromen wanneer het complex weer aan vernieuwing toe is. Lees hier meer.

• Zijn er duidelijke doelstellingen op bijvoorbeeld het gebied van materiaalstromen? 

Zijn er concrete doelstellingen geformuleerd die gericht zijn op de toekomstige jaarlijkse omvang en toepassing van specifieke materiaalstromen? Zoals bijvoorbeeld beton? Je kunt hiermee sturen op CO2-doelen en de vermindering van de ecologische voetafdruk van de sector in jouw gemeente.  

• Bevat het gemeentebeleid voldoende zekerheden voor het bedrijfsleven en woningcoöperaties om in circulair bouwen te investeren? 

Er is nog weinig ervaring met circulair bouwen. Logisch, aangezien we nog aan het pionieren zijn. Dit betekent dat het risico van een circulair bouwproject hoog is en daarmee het concept, de samenwerking en de constructieve betrokkenheid van de overheid voor een investeerder nog belangrijker zijn om in een circulair bouwproject te investeren. Door als overheid aan de voorkant een duidelijke visie en, steun en betrokkenheid te communiceren en dit beleidsmatig vast te leggen bied je een stuk zekerheid wat het verschil kan zijn dat een project van de grond komt of uitblijft.  

• Wat doen andere gemeenten al?

  1. Den Bosch geeft de grond voor bedrijventerrein Heesch-West uit in erfpacht en heeft een circulair kwaliteitsplan opgenomen in bestemmingsplanregels. Bij de ontwikkeling van dit duurzame bedrijventerrein werkt men aanvullend met een uitgifteplan en een uitgifteteam. Misschien is deze aanpak ook in jouw gemeente toepasbaar.
  2. Tilburg heeft in een ‘ontwikkelleidraad’ haar duurzame eisen beschreven en deze vervolgens gekoppeld aan het bestemmingsplan. Ook een optie!
  3. Amsterdam experimenteert succesvol met de uitgifte van grond voor coöperatieve nieuwe woonvormen zoals in het stadsdeel De Warren.
  4. Utrecht geeft ruimte aan creatieve en duurzame ondernemers in de proeftuin ‘Het Hof van Cartesius‘ om te experimenteren met de circulaire ontwikkeling van het gebied