Bewoners meenemen in de energietransitie: hoe gaat dat?

29 januari 2020

Bewoners meenemen in de energietransitie: hoe gaat dat?

Om vorm te geven aan het klimaatakkoord en de energietransitie wordt in de provincie Drenthe hard gewerkt aan de Regionale Energie Strategie (RES). De energietransitie heeft grote gevolgen voor de leefomgeving en kan alleen succesvol verlopen als er een breed draagvlak is onder bewoners.

In de Startnotie van de RES Drenthe staat dan ook dat “de Drentse samenleving moet kunnen aangeven wat de belangrijkste voorwaarden zijn voor de productie van hernieuwbare elektriciteit.” Door gebruik te maken van de kennis, ervaringen en denkkracht van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties, draagt participatie niet alleen bij aan draagvlak en acceptatie, maar ook aan de kwaliteit van de beleids- en planvorming.

Spelregels voor bewonersparticipatie

Maar hoe neem je bewoners mee in de energietransitie? Op welke manier kunnen ze meedenken, meebeslissen of zelfs meedelen in de opbrengst? In de gemeente Noordenveld hebben de gemeente, de Energie Coöperatie Noordseveld en de Natuur en Milieufederatie Drenthe de afgelopen maanden samen met een bewonerswerkgroep succesvol gewerkt aan Spelregels voor bewonersparticipatie bij grootschalige energieprojecten. Met als uitkomst een concreet advies aan de gemeente dat inmiddels is omgezet in een concept beleidskader. Dit kader komt binnenkort ter inzage. Bewoners kunnen hierop reageren. Het is de bedoeling dat het beleidskader, na eventuele aanpassingen, in juni definitief wordt vastgesteld.

De drie mee’s

In de Spelregels voor bewonersparticipatie staat beschreven hoe bewoners participeren bij energieprojecten. Het gaat hier om zeggenschap van bewoners bij de totstandkoming van energieprojecten en in het meedelen in de opbrengsten: meedenken – meebeslissen – meedelen. Zo mogen inwoners meepraten en meebeslissen bij de planvorming en het ontwerp van nieuwe projecten. Maatschappelijke, ruimtelijke en ecologische meerwaarde staan hierbij centraal. Daarnaast is 50% lokaal eigendom een voorwaarde en wordt er voor elk project een gebiedsfonds ingesteld: voor elke opgewekte megawatt storten de ontwikkelaars een bedrag in een fonds dat ten goede komt aan maatschappelijke en/of duurzaamheidsdoelen in de directe omgeving van het project.

Volgt jouw gemeente?

Er moet het komende jaar nog veel gebeuren om verder vorm te geven aan de Regionale Energie Strategie voor de provincie Drenthe. De Natuur en Milieufederatie Drenthe maakt zich sterk voor energietransitie met participatie en draagvlak, en komt ook op voor landschaps- en natuurbelangen. Het traject in Noordenveld is een goed voorbeeld hoe dit georganiseerd kan worden. Wij hopen dat meer gemeenten een vergelijkbaar proces zullen volgen.