Commissaris Jetta Klijnsma op pad voor aanpak bollenteelt

16 september 2021

Commissaris Jetta Klijnsma op pad voor aanpak bollenteelt

Jetta Klijnsma, commissaris der Koning in Drenthe, is een gespreksronde gestart over de bollenteelt in Drenthe. Aanleiding is het debat en de zorgen over de milieu- en gezondheidseffecten van de toenemende bollenteelt in de provincie. Drentse natuur- en milieuorganisaties pleiten samen met verontruste bewonersgroepen voor aanvullende maatregelen op de voorstellen die in Provinciale Staten zijn behandeld.

De start van deze gespreksronde en de rol van de commissaris werd op 16 juni 2021 aangekondigd,  tijdens de behandeling van een programma voor duurzame bollenteelt in de Statencommissie Omgevingsbeleid. In dit programma –een coproductie van overheden en de bollensector- beschrijft de provincie hoe zij de problematiek rond de bollenteelt wil aanpakken. Bewonersorganisaties, natuur- en milieuorganisaties, en een groot aantal Statenfracties hebben kritiek op het programma.

Veel kritiek

In oktober 2019 is het rapport ‘Uitgesproken’ door Marga Kool en Martha Buitenkamp aangeboden aan de Staten. Zij hebben op verzoek van diverse overheden eerder al een uitgebreide gesprekronde gedaan langs alle betrokkenen. Daaruit kwam een aantal aanbevelingen, maar het grootste deel daarvan is niet uitgewerkt in het nu voorliggende provinciale voorstel. Alleen het stimuleren en financieren van het verduurzamen van de teelt heeft een rol gekregen. Juist de punten die de kern van het debat raken, zijn door de overheden (de provincie Drenthe, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de gemeente Westerveld en het waterschap Drents Overijsselse Delta) niet opgepakt.

Het programma biedt in zijn huidige opzet dan ook geen enkel houvast om de vastgelopen dialoog en het debat tussen de verschillende partijen vlot te trekken. Om deze reden gaat commissaris Jetta Klijnsma nu uitgebreid in gesprek met alle betrokken partijen. Haar advies en bevindingen zal zij voorleggen aan Provinciale Staten.

Onze visie: rapport ‘Uitgesproken’ als basis

We omarmen dit initiatief van harte en hebben onze ideeën en wensen inmiddels in een gesprek kunnen toelichten. We vinden dat de commissaris een groot aantal aanbevelingen uit het rapport ‘Uitgesproken’ een prominente plek moet geven in haar bevindingen.

Allereerst vinden we dat de overheid in het geheel meer regie moet nemen en heldere kaders en doelen moet stellen. De huidige aanpak bevat geen harde provinciale doelen en deadlines. In de huidige plannen zal de te voeren dialoog onder een paraplu van belanghebbende bollentelers en leveranciers worden ondergebracht. Daarmee kiezen de overheden bij voorbaat partij en is het evenwicht zoek.

Het is belangrijk dat bewonersorganisaties en natuur- en milieuorganisaties in een gelijkwaardige positie een plek krijgen in het geheel en ook in de opzet vooraf worden betrokken. Binnen zo’n aanpak kan de overheid Joint Fact Finding (methode voor gezamenlijk feitenonderzoek) faciliteren, zodat er een evenwichtig dialoog ontstaat.

Last but not least vinden we dat de ruimtelijke zonering van de bollenteelt onder de loep moet worden genomen. Het ‘niet alles kan overal ‘ is ook hier van toepassing. Het debat over de zonering is bovendien extra actueel door de uitspraak van de Rechtbank van 18 juni die vergaande gevolgen heeft voor intensieve teelten in de buurt van Natura 2000 gebieden. Ruimtelijke restricties voor de bollenteelt dient in onze ogen onderdeel te zijn van een provinciale aanpak.

Hoe nu verder?

Jetta Klijnsma zal haar eerste bevindingen mogelijk nog deze maand aan de betrokken partners en Provinciale Staten presenteren. We verwachten dan met haar en de betrokken partijen verder in gesprek te gaan om zo tot een breder gedragen aanpak te komen.

• Monitor: bollenteelt in beeld
  Een gezamenlijk en onafhankelijk beeld en monitorsysteem over de bollenteelt in Drenthe: dat zou volgens ons een eerste goede stap en een goede basis zijn voor het gesprek. Hoeveel bollenteelt vindt er waar plaats? Hoeveel en welke bestrijdingsmiddelen worden er gebruikt? Hierbij gaat het niet alleen om het aantal keren dat er gespoten wordt, maar vooral om de soort middelen en de milieubelasting die deze veroorzaken.

• Gezondheidsrisico's
  Vanuit de sector wordt erop gewezen dat de middelen die gebruikt worden wettelijk zijn toegelaten en dat met de gebruiksregels het geheel binnen de normen valt. Omwonenden maken zich zorgen over de waarden die in de omgeving worden waargenomen, in tuinen, huisstof en natuurgebieden. De vraag is of dat wat toegelaten is, nog aanvaardbaar is. En ook of je vanuit gezondheidsoverwegingen bij intensieve teelten niet moet gaan werken vanuit het voorzorgbeginsel. Dat kan inhouden dat je gaat werken met een ruimtelijke zonering, die voor industrie of windmolens heel normaal is.