Drentse sportclubs koploper in race naar verduurzaming

Drenthe Sport Duurzaam zorgde voor een flow. Dit provinciaal stimuleringsproject wijst sportclubs de weg naar verduurzaming van hun accommodatie. Van de 230 buitensportaccommodaties in Drenthe hebben er inmiddels meer dan 120 een energiescan ondergaan. In ruim 85 gevallen werden clubs gepusht om de knop om te zetten. Ook gemeentes als Assen, Emmen, Hoogeveen, Midden-Drenthe en Coevorden fungeerden als aanjager door het verstrekken van goedkope leningen of subsidies. ,,Als zich nog veertig, vijftig clubs melden voor een energiescan hebben we ze allemaal gehad. Wij zijn veel meer dan een inspiratiebron geweest voor grote sportorganisaties als NOC*NSF en KNVB. Als de KNVB bijna een op een je project kopieert mag je stiekem best een beetje trots zijn”, zegt PvdA Statenlid Peter Zwiers.

Zwiers fungeerde zelf als aanjager. Hij voerde in 2015 al een kruistocht door Drenthe. Via informatieavonden maakte de politicus uit 2e Exloërmond de sportwereld warm voor groene energie. De Asser voetbalclub Achilles’94, pionier op dat gebied in Drenthe, fungeerde daarbij als lichtend voorbeeld. In 2016 gingen Provinciale Staten akkoord met Drenthe Sport Duurzaam. Paul van Dijk werd via SportDrenthe vanaf januari 2017 helemaal vrijgespeeld om als projectleider de sportclubs bij de hand te nemen.

Vliegwiel om clubs over de streep te trekken

In alle twaalf Drentse gemeentes werden clubs via informatieavonden geënthousiasmeerd om een door de provincie betaalde energiescan te laten uitvoeren. ,,Een vliegwiel om de clubs over de streep te trekken”, zegt Zwiers. ,,Meer dan 85 verenigingen hebben een plan tot verduurzaming gemaakt. De rol van Paul van Dijk als ondersteuner van dit traject was cruciaal. In eerste instantie ging het vaak om het laaghangend fruit zoals vervangen van leidingen, isolatie, thermopane of vervangen van een oude koelkast. Maar in een groot aantal gevallen leidde het tot omschakelen op groene energie.”

Capaciteitsproblemen

Na een bliksemstart smolt het enthousiasme voor zonne-energie bij de clubs dit jaar als sneeuw voor de zon. Capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet plus de dreigende afschaffing van de salderingsregeling voor zonne-energie waren fnuikend. Waarom dat juist sportclubs zo hard raakt? Zwiers: ,,Sportclubs gebruiken de meeste energie in de winter en als het donker is, terwijl de zonnepanelen 40% van hun jaaropbrengst leveren als het sportpark voornamelijk is gesloten: in de maanden juni, juli en augustus. Geef je ze voor hun aan het net terug geleverde elektriciteit niks terug, dan komt het principe dat sport betaalbaar moet blijven onder druk te staan. Je ontmoedigt de sportclubs om zonnepanelen aan te schaffen omdat de terugverdientijd te lang wordt.”

Ook de moeizame start van de zogeheten BOSA-subsidie voor investeringen in sportaccommodatie en sportmaterialen werkte vertragend. De crux is dat sportclubs eerst moeten investeren voor ze subsidie kunnen aanvragen. ,,Er was terecht angst dat dat potje snel zou leeg raken. Nu echter blijkt dat er ook aan het eind van het kalenderjaar nog geld beschikbaar is, maakt die angst langzaam maar zeker plaats voor bereidheid om te investeren”, legt Van Dijk uit.

Noodklok

De PvdA luidde in Den Haag de noodklok. De salderingsregeling werd een stuk versoepeld. Nieuw-Buinen lijkt aangesloten te kunnen worden. De ergste kou lijkt uit de lucht. Minister Wiebes heeft toegezegd dat VV Nieuw-Buinen toegang krijgt op het elektriciteitsnet voor het plan met zonnepanelen. Relatief scoort Drenthe van alle provincies het hoogst als het gaat om verduurzaming in de sport. Toch is er volgens Zwiers nog een hoop terrein te winnen. In sporttermen: ,,Er is een peloton van zo’n 85 organisaties die een goede stap naar duurzame energie hebben gezet. Daarvoor zit een groep van tussen de 25 en 50 koplopers met hogere ambities en dan zijn er nog de sprinters.” Een select groepje dat de eindstreep – klimaatneutraal – in zicht heeft.

Witteveense Boys

Witteveense Boys laat fraai zien waarin een kleine club groot kan zijn. Hier stond de duurzaamheid van de 140 leden tellende club zelf op het spel. ,,In 2015 kondigde de gemeente Midden-Drenthe aan dat de sportclubs zelf voor hun energielasten zouden opdraaien. Dat zou betekenen dat wij 8000 euro meer kwijt zouden zijn. Als kleine club konden wij dat niet betalen. Deze vlucht naar voren was daarom van levensbelang”, legt voorzitter Roel Seele uit. Gefaseerd pakte de club het groots aan. In het hele clubgebouw ligt vloerverwarming die voornamelijk wordt aangestuurd door een warmtepomp. Dankzij de 88 zonnepanelen op het dak is Witteveense Boys nu praktisch van het gas af. ,,We zijn jaarlijks nog een dikke 2000 euro aan energie kwijt.”

Zwiers wil dat nog veel meer clubs het voorbeeld van Witteveense Boys volgen. Fase 1 van Drenthe Sport Duurzaam loopt af. Tijd voor een nieuw tijdperk, vindt hij, wetend dat in de Drentse sportwereld het punt van verzadiging nog lang niet is bereikt. Temeer omdat volgens projectleider Paul van Dijk het enthousiasme bij de clubs in Drenthe weer aanwakkert. ,,In een paar weken tijd heb ik tien nieuwe aanvragen voor een energiescan binnengekregen.”

Schone taak voor sprinters

Voor sprinters à la Witteveense Boys ziet Zwiers gedurende de periode van 2020-2023 een schone taak weggelegd. ,,Zij kunnen de rol van ambassadeur spelen en andere clubs warm maken.” Voorzitter Seele van Witteveense Boys is best bereid zich voor de kar te laten spannen. ,,Ik heb bij andere clubs al eens een powerpoint-presentatie gegeven. Het komt makkelijker binnen als ze het verhaal van een andere club horen.”

Of er een vervolg komt van Drenthe Sport Duurzaam? De Drentse Staten hebben het laatste woord, maar Zwiers twijfelt niet over de afloop. ,,Toen het ging om fase 1, stemden alle 41 Statenleden unaniem voor. Ik twijfel geen seconde of hier wel voldoende draagvlak voor is.”