Meer sturing en plafond op wildgroei zonnecentrales

13 november 2020

Meer sturing en plafond op wildgroei zonnecentrales

De provincie stelt een bovengrens aan de hoeveelheid zonnecentrales die tot 2030 op land gerealiseerd mag worden en gaat met nieuwe beleidsregels strenger toezien op de voorwaarden die daaraan gesteld worden. Wij omarmen dit initiatief en vinden dit een stap in de goede richting. Belangrijk is dat nu alle lopende plannen voor zonnecentrales kritisch onder de loep worden genomen. Zon op dak, meervoudig ruimtegebruik, participatie en opwek bij de plek waar de energie nodig is om netbelasting te voorkomen verdienen daarbij voorrang te krijgen.

Afgelopen week maakte Gedeputeerde Staten van Drenthe haar plannen bekend hoe zij de ongebreidelde groei van zonneparken in het buitengebied een halt wil toeroepen. GS kondigt aan nieuwe beleidsregels voor toetsing op te stellen en stelt een bovengrens voor de hoeveelheid hectares zon die tot 2030 nog gerealiseerd mag worden. Indien deze grens bereikt wordt mogen geen extra grootschalige zonneparken in het buitengebied van Drenthe gerealiseerd worden. De ambitie uit de concept Regionale Energie Strategie wordt hierbij als plafond aangehouden.

• Huidige situatie en de Drentse ambitie
  Het door de provincie aangekondigde plafond betekent dat er tot 2030 1400 hectare aan zonneparken in het buitengebied zal kunnen verrijzen.

  • Op dit moment zijn er plannen voor ca. 0,766 TWh aan zon op land. Dat komt grofweg neer op 766 hectare.
  • Daarnaast is er een aanvullende ambitie van 0,625 TWh of 625 hectare zon op land (Concept RES).
  • Bij slechts 235 ha (17%) is er sprake van meervoudig ruimtegebruik, waaronder de Zonneroute A37.
  • Het beschikbare oppervlak voor meervoudig ruimtegebruik is 5.000 ha (Revisie Omgevingsvisie Provincie Drenthe, Milieueffectrapport (planMER)).
  • De hoeveelheid zon op dak (grootschalig) dat al gerealiseerd is of waar plannen voor bestaan is 0,24TWh. (Concept RES)
  • De aanvullende ambitie voor zon op dak is 0,716 TWh. In 2030 wordt er dan bijna 1 TWh aan energie opgewekt door zon op dak. (Concept RES)

Deze aankondiging van het provinciaal bestuur zien wij als doorbraak en stap in de goede richting. De Natuur en Milieufederatie Drenthe pleit er al jaren voor om het buitengebied zoveel mogelijk te ontzien door voorrang te verlenen aan zon op daken en initiatieven waarbij sprake is van meervoudig ruimtegebruik. En waar er toch zonneparken in het buitengebied nodig zijn te zorgen voor meerwaarde voor landschap, natuur en maatschappij.

In Drenthe is het aantal plannen voor zonnecentrales in het landelijk gebied explosief gegroeid. Om invulling te geven aan de afspraken van het klimaatakkoord en om in onze energiebehoefte te voorzien ontkomen we in Drenthe niet aan zonneparken in het buitengebied. Dat vraagt wel een zorgvuldige aanpak en uitwerking.

Bij de meeste initiatieven die nu gerealiseerd worden is er helaas geen sprake van meervoudig ruimtegebruik. Ook de landschappelijke inpassing en de meerwaarde voor natuur, participatie en lokaal eigendom zijn niet goed geborgd. Doordat grote ontwikkelaars capaciteit op het elektriciteitsnet al lang van te voren inkopen is er nu nauwelijks ruimte voor zon op daken of voor kleinere, goed ingepaste lokale initiatieven.

We doen daarom een dringend beroep op overheden om duidelijke en harde voorwaarden te stellen en bestaande en toekomstige plannen nogmaals kritisch te toetsen aan bovenstaande criteria. En om voorrang te geven aan initiatieven waarbij sprake is van zon op dak, meervoudig ruimtegebruik en goede participatie en landschappelijke inpassing. Laten we er bovendien voor zorgen dat energie opwek plaatsvindt waar er ook vraag is. Zo ontlasten we het elektriciteitsnet en houden we maatschappelijk kosten voor netuitbreiding in de hand. Laten we werk maken van een betaalbare energietransitie en een mooi Drenthe.