- Kennisdossier Kernenergie, WISE
- Fukushima: gevolgen kernongeval 10 jaar later nog lang niet voorbij, Laka (2021)
23 december 2021
Twee nieuwe kerncentrales, een permanente opslag voor kernafval en het openhouden van de kerncentrale in Borssele: deze krankzinnige plannen vinden we terug in het nieuwe regeerakkoord. Kabinet Rutte IV wil voor de bouw van de kerncentrales 5 miljard euro uittrekken. Schrikbarend, vindt de Natuur en Milieufederatie Drenthe. Waarom? “Niemand weet hoe je radioactief afval veilig kunt opslaan. We voorzien dan ook nieuwe acties tegen kernenergie en tegen de opslag van kernafval”, zegt directeur Reinder Hoekstra.
In het nieuwe regeerakkoord lezen we: “Kernenergie kan in de energiemix een aanvulling zijn op zon, wind en geothermie en kan worden ingezet voor de productie van waterstof. Ook maakt het ons minder afhankelijk van de import van gas. Daarom blijft de kerncentrale in Borssele langer open, met uiteraard oog voor de veiligheid. Daarnaast zet dit kabinet de benodigde stappen voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales. Dat betekent onder andere dat wij marktpartijen faciliteren bij hun verkenningen, innovaties ondersteunen, tenders uitzetten, de (financiële) bijdrage van de overheid bezien, wet- en regelgeving waar nodig in orde maken. Ook zorgen we voor veilige, permanente opslag van kernafval.”
De laatste zin ‘ook zorgen we voor een veilige, permanente opslag van kernafval’, is volgens Reinder Hoekstra een gotspe: “Niemand weet hoe je radioactief afval duizenden jaren veilig kunt opslaan. Bij kernenergie ontstaat radioactief afval. De straling die het afval afgeeft, is schadelijk voor de gezondheid. Dit hoogactief radioactief afval zal nog vele generaties lang gevaarlijke straling blijven afgeven. En daar is geen goede definitieve opslag voor.”
Hij vervolgt: “Het sprookjesboek van de kernenergielobby ligt blijkbaar weer onder het nachtkastje van de onderhandelaars van het regeerakkoord. We worden in slaap gesust met het idee dat kernenergie de oplossing is voor het klimaatprobleem. Als we twee kerncentrales bouwen, kunnen we weer lekker verder slapen, is het idee. Maar niks is minder waar…”
De Natuur en Milieufederatie Drenthe voorziet daarom nieuwe acties. “Dit thema zal een grotere plek krijgen in ons werk. We gaan daarvoor de samenwerking opzoeken met een aantal landelijke organisaties”, aldus Reinder Hoekstra. “Zo’n landelijke organisatie is bijvoorbeeld WISE (World Information Service on Energy). WISE zet zich in voor 100% hernieuwbare energie: een schone, veilige en energievoorziening voor nu en later, voor iedereen. En daar hoort kernenergie dus níet bij.”
Op de website van WISE is te lezen dat zij de twee nieuwe kerncentrales ‘krankzinnig onverantwoord’ vinden. Gerard Brinkman, campagneleider kernenergie, vertelt: “Dit kabinet blijft stug verantwoordelijkheid ontduiken. Door te kiezen voor kernenergie zitten komende generaties straks met een milieuprobleem van dezelfde proporties als de stikstof-, klimaat- en biodiversiteitscrisis.” WISE vindt dat de beslissing over nieuwe kerncentrales pas kan komen als er een definitieve opslag komt. En de kans dat die opslag komt, achten ze uiterste klein. Ze verwachten dan ook niet dat de kerncentrales daadwerkelijk gebouwd worden: “Er is geen draagvlak en geen businesscase. Het enige dat dit plan oplevert is verspilling van 5 miljard euro belastinggeld en een vertraging van de energietransitie.”
WISE kiest voor een grote inzet op energiebesparing, meer opwekking via zon en wind, en grotere investeringen in opslagtechnieken. Ze lichten toe: “Kerncentrales gebruiken voor de productie van waterstof, zoals in het regeerakkoord wordt voorgesteld, is eerder al door de bureau’s Berenschot en Kalavasta bestudeerd en beoordeeld als onnodig kostbaar. Een elektriciteitssysteem waar dat zou gebeuren leidt tot jaarlijkse meerkosten van 4 miljard euro.” De investering van 5 miljard die de nieuwe regering wil doen, zal dus leiden tot 4 miljard euro kosten. Wise: “Dat is dus eigenlijk geld over de balk smijten. Het geld kan beter gebruikt worden voor een duurzame energietransitie.”
De discussie over kernafval heeft jarenlang een grote rol gespeeld in het werk van de Natuur en Milieufederatie Drenthe. In 1979 leidde plannen voor de opslag van kernafval tot een groot verzet in Gasselte waar ruim 25.000 mensen aan deelnamen. Zij protesteerden daar tegen de plannen van kabinet Lubbers om kernafval te dumpen in de ondergrondse zoutkoepels in de Drentse bodem.
Reinder Hoekstra: “Ondertussen zijn we ruim 45 jaar verder, maar nog steeds is er geen oplossing voor de opslag van het kernafval. Wel zijn we sinds die tijd een aantal ervaringen rijker: Tsjernobyl (1986) en Fukushima (2011) hebben diepe sporen achtergelaten. Daarnaast beschrijft Herman Damveld ervaringen uit het buitenland wanneer het gaat om opslag van kernafval. Die ervaringen spreken boekdelen, maar worden op dit moment onder het tapijt geveegd. Het zou goed zijn als de regeringsfracties deze ervaringen tot zich zouden nemen, voordat ze hun kiezers met loze beloften het bos in sturen.”
Hij sluit af: “Maar goed, het debat is geopend en wie de bal kaatst kan hem terug verwachten. Wordt vervolgd dus…”