Oliewinning in Schoonebeek: kan dat zonder zorgen? 

9 juni 2023

Oliewinning in Schoonebeek: kan dat zonder zorgen?

Op dinsdag 30 mei heeft Staatsecretaris Vijlbrief Schoonebeek bezocht om een handtekening te zetten onder de uitkomsten van de zogenaamde ontzorgtafel. Deze tafel is ingesteld om te praten over de herstart van de oliewinning Schoonebeek. Deze oliewinning gaat gepaard met enorme hoeveelheden afvalwater die tot voor kort naar Twente werd afgevoerd en daar in de bodem werd geïnjecteerd. Vanwege de aanhoudende problemen met deze injectie heeft het Rijk deze route stopgezet. De NAM wil dit afvalwater nu in bodem rond Schoonebeek gaan injecteren. Deze plannen leiden inmiddels ook rond Schoonebeek tot veel onrust, verdeeldheid en verzet. 

De NAM tekende voor de afspraken die uit de ontzorgtafel zijn voortgekomen. Opvallend. De deelnemende partijen tekenen niet. Wat de handtekening van Vijlbrief precies waard is moet nog blijken. Hij heeft te kennen gegeven dat hij alleen toestemming voor het voortzetten van deze winning geeft als er ook draagvlak voor is vanuit de samenleving.  

De ontzorgtafel is ingesteld als experiment om de omgeving en betrokken en bezorgde inwoners in een vroeg stadium bij het proces te betrekken. Dat is op zich een goed idee maar op de aanpak en uitvoering van dit geheel zijn grote vraagtekens te plaatsen. Wat daarbij meest in oog springt is dat de ontzorg tafel het laten doorgaan van de oliewinning in Schoonebeek en de daaraan gekoppelde injectie van het afvalwater als uitgangspunt hanteert. De discussie over de nut en noodzaak, de duur van de winning en verschillende verwerkingstechnieken met hun risico’s en de bredere maatschappelijk effecten (waaronder klimaat!) worden buiten beschouwing gelaten. De feitelijke vergunningprocedure waar dit soort zaken aan de orde komen, is voor de omgeving nog niet eens gestart. De ontzorgtafel loopt dus nogal voor de muziek uit en lijkt voor kritische bewoners meer op een inpaktafel. 

De NAM tekende voor de afspraken die uit deze tafel naar voren komt en stelde daarbij tegelijk dat de discussie over de nut en noodzaak  van deze winning op het niveau van de “BV Nederland’ thuishoort. Als daarmee de Tweede Kamer wordt bedoeld is dat op zich juist maar het woordgebruik geeft ook precies aan waar wij ons grote zorgen over moeten maken. De opbrengsten voor de NAM en de Staatskas staan in het geheel nog steeds voorop en zijn achter de schermen nog steeds leidend.  

Als Natuur en Milieufederatie maken wij ons grote zorgen over het effecten van de oliewinning in Schoonebeek. Deze oliewinning kent vanwege de bijzondere techniek een bijzonder nadelig voetafdruk. Dat geldt voor de CO2 belasting en het watergebruik en de afvalwaterproblematiek. Verder leveren de injecties ook allerlei risico’s op voor bodemdaling, aardbevingen en vervuiling van de ondergrond. Maar bovenal en in de eerste plaats vinden we het de vraag of en hoe lang we met deze oliewinning moeten doorgaan. De verwachting is dat na het afgeven van de nieuwe vergunning hier nog 25 jaar (!) olie zal worden gewonnen. Dat staat in schril contrast met de kabinetsinzet om zo snel mogelijk te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Ons advies is dat Staatssecretaris Vijlbrief daarover zo snel mogelijk het gesprek aan gaat met zijn collega Klimaatminister Jetten.  

Deze oliewinning is gewoon puur slecht voor het klimaat. Ons pleidooi blijft hiermee zo snel mogelijk te stoppen en vervolgens daarover ook in gesprek te gaan met de omgeving.