Polarisatie in stikstofdebat: nieuwe perspectieven nodig

18 september 2019

Polarisatie in stikstofdebat: nieuwe perspectieven nodig

De uitspraak van de Raad van State over het Nederlandse stikstofbeleid houdt de gemoederen flink bezig. Projecten die leiden tot extra stikstof op kwetsbare natuur staan in de wacht tot er nieuwe kaders zijn. Dat leidt tot veel commotie en onrust bij allerlei sectoren. De Natuur en Milieufederatie maakt zich zorgen over de toon van het debat en de dreigende polarisatie. Wij pleiten voor een aanpak die gebaseerd is op samenwerking en duurzame perspectieven.

Kern van de uitspraak van de Raad van State is dat de overheid geen vergunningen mag afgeven die extra schadelijke uitstoot van stikstof veroorzaken op kwetsbare natuurgebieden. Door de uitspraak zijn allerlei juridische onzekerheden ontstaan over nieuwe en bestaande activiteiten. De betekenis daarvan is nu tot allerlei sectoren doorgedrongen. Terwijl crisisteams binnen de overheid naarstig op zoek zijn naar oplossingen, is het maatschappelijk debat over de uitspraak inmiddels voluit losgebarsten.

Wat nu?

Over de houdbaarheid van het beleid bestonden van meet af aan al veel twijfels. Het is schrijnend te moeten constateren dat bi­­­nnen de overheid niemand heeft geanticipeerd op een plan B. Dat is pijnlijk; allereerst voor de overheid zelf. Zij worstelt nu met de nieuwe juridische werkelijkheid. De volle aandacht lijkt daarbij volledig gericht te zijn op de korte termijn; het zo snel mogelijk weer kunnen starten van de vergunningverlening. Verder is een commissie, onder leiding van Johan Remkes, aan het werk gezet. Die broedt nu in alle stilte op het ei van Columbus…

Dat geeft alle spelers in het veld natuurlijk ook de ruimte om op eigen houtje iets over de aanpak te roepen. De een stelt dat de natuur maar een toontje lager moet zingen, de ander pleit voor zijn bevoorrechte positie bij het verdelen van de schaarse stikstofruimte en een derde ziet het mes in de veestapel als de oplossing van al het kwaad… Maar schieten we met dit roepen langs de zijlijn, losse flodders en uit de heup schieten nu echt wat op?

Bredere consensus

De overmaat aan stikstof in de lucht vraagt om landelijke bronmaatregelen voor meetbare vermindering van de stikstofuitstoot. Deze uitdaging valt goed te combineren met de ontwikkelingen van een gezonde, goed draaiende duurzame economie.

Wat ons betreft moeten de verschillende sectoren nu met de overheid om de tafel om samen te werken aan de meer fundamentele oplossingen. Dat is een best complexe, maar ook uitdagende opgave waar we ons graag sterk voor willen maken. Er bestaat bredere consensus over welke richting we op willen. De bouw wil een circulaire economie, werkgeversorganisaties en bedrijfsleven steunen een voortvarend klimaatbeleid en de landbouw omarmt de weg naar een kringloop en natuurinclusief. Wat let ons om hier nu echt werk van te maken?

Kortom: never waste a good crisis. Tijd om te werken aan perspectieven waar ondernemers en natuurbeschermers samen de schouders onder kunnen zetten!

Meer lezen

• Lees hier de aanbevelingen die wij voor het landelijk beleid hebben.
  Lees hier de aanbevelingen die wij voor het landelijk stikstofbeleid hebben.

• Hoe staat het in Drenthe ervoor met de natuur?

  De staat van Drenthe; stikstofuitstoot tast natuur aan

  Ook in Drenthe is de grote uitstoot aan stikstof een probleem. Dit komt doordat in Drenthe vooral voedselarme zandgronden voorkomen met de daarbij behorende planten- en diersoorten. De bodem verrijkt door de grote uitstoot van stikstof. Planten die goed op voedselrijke bodems groeien, zoals brandnetels, bramen en pijpestrootje, verdringen dan zeldzame planten en de bijbehorende dieren. Lees meer hier.

  Drenthe kent 14 Natura 2000-gebieden, zoals het Dwingelderveld en het Drentsche Aa-gebied. Deze gebieden maken deel uit van het Europese netwerk van natuurgebieden. 12 van de 14 Natura 2000-gebieden zijn gevoelig voor te veel stikstof. Al deze gebieden zijn nu al overbelast met stikstof. Dat wil zeggen dat er zo veel stikstof op het natuurgebied neerkomt, dat het risico bestaat dat zeldzame planten en dieren verdwijnen. Ook veel natuurgebieden in Drenthe die niet zijn aangewezen als Natura 2000-gebied, zoals het Hijkerveld, zijn kwetsbaar voor te veel stikstof.

  Lees meer over de effecten op de natuur.

• Meer informatie en achtergronden
  Hier kun je meer lezen over de achtergronden van het stikstofprobleem.