Vestiging Yoghurtfabriek Hoogeveen roept fundamentele vragen op

9 juni 2023

Vestiging Yoghurtfabriek Hoogeveen roept fundamentele vragen op

Samen met Natuurmonumenten hebben wij bij de provincie bezwaar gemaakt tegen de ontwerpvergunning voor de Griekse yoghurtfabriek FAGE in Hoogeveen. Belangrijke punten van ons bezwaar zijn onder andere het enorme drinkwaterverbruik, de milieuvoorwaarden die aan de vergunning zijn gesteld en de stikstof die de fabriek gaat uitstoten.  

De beoogde vestiging van de Griekse yoghurtfabriek roept bij ons bovendien ook fundamentele vragen op. Past een extra melk verwerkende fabriek in Noord Nederland c.q. Drenthe bijvoorbeeld nog wel in het veelbesproken toekomstperspectief voor de landbouw? En hoe verhoudt deze uitbreiding zich tot onder andere de klimaat- en stikstofdoelen, het streven om te komen tot een circulaire economie en de beperktere milieugebruiksruimte? Wij missen in dit kader een integrale provinciale visie op de noodzakelijke landbouw- en voedseltransitie. In onze zienswijze vragen wij Gedeputeerde Staten om deze punten een plek te geven in hun beleid en de besluitvorming met betrekking tot deze ontwerpvergunning. 

Drinkwatergebruik
De yoghurtfabriek verbruikt straks 2,5 miljoen drinkwater per dag. Voor de levering van al dit drinkwater pompt waterbedrijf WMD grondwater op. Kwetsbare natuur heeft nu al te lijden onder verdroging. Bovendien wordt waterschaarste door klimaatverandering en groei van de bevolking op termijn een steeds groter probleem. Opvallend is daarom dat de provincie aan FAGE, ondanks dit enorme waterverbruik, in de ontwerpvergunning geen enkel waterbesparingsdoel heeft opgelegd. De provincie verlegt de verantwoordelijkheid voor waterbesparing naar WMD. Dat vinden wij niet terecht, omdat de provincie de eerst verantwoordelijke is voor het grondwaterbeheer. 

Stikstof
De yoghurtfabriek gaat stikstof uitstoten, terwijl in Drenthe juist een reductie van de stikstofuitstoot noodzakelijk is. Uit de natuurdoelanalyses die de provincie recent naar buiten heeft gebracht, blijkt dat de kwaliteit van de Drentse Natura 2000-gebieden verslechtert. Stikstofdepositie is één van de grootste knelpunten. In de ontwerpvergunning is daarom gebruik gemaakt van het zogenaamde ‘extern salderen’. Daarbij neemt de yoghurtfabriek stikstofrechten van twee veehouderijbedrijven over, waarbij ook 30 procent wordt afgeroomd. Formeel neemt de stikstofbelasting op de Natura 2000-gebieden daarom niet toe. Vanwege de slechte kwaliteit van de Drentse Natura 2000-gebieden hebben Gedeputeerde Staten echter recent besloten voorlopig geen vergunningen meer te verlenen op basis van extern salderen. Zonder aanpassing kan de provincie de definitieve vergunning dus sowieso niet verlenen. 

Los daarvan roept ook de wijze van extern salderen bij ons ook vragen op. Opvallend is dat de gemeente Hoogeveen in dit geval de stikstofrechten heeft aangekocht en niet het bedrijf FAGE zelf. Tegelijkertijd zitten ruim 100 Drentse veehouderijbedrijven al bijna 4 jaar in onzekerheid vanwege het ontbreken van een vergunning. Om deze zogenaamde PAS-melders te kunnen legaliseren is stikstofruimte noodzakelijk.
Vraag is ook of de veehouderijbedrijven op het moment van aankoop nog actief in bedrijf waren. Als dit niet het geval was dan komt er feitelijk toch stikstof bij door de komst van de yoghurtfabriek.