Zo krijgen zij het dorp mee: van een goed verhaal tot energiecafé

17 april 2024

Kennissessie 3 april
Zo krijgen zij het dorp mee: van een goed verhaal tot energiecafé

Het is een prachtig doel: lokaal de energietransitie versnellen en dorps- of buurtgenoten helpen met verduurzamen. Maar hoe krijgen we zoveel mogelijk inwoners enthousiast, aangehaakt en actief? Spoiler: niet met technische verhalen en ongezellige bijeenkomsten. Lees mee wat we kunnen leren van elkaar, van succesvolle dorpsgroepen uit Drenthe én van Bouwe de Boer, die al 30 jaar op vernieuwende en lokale manieren werkt aan een fossielvrij Friesland.

“Vaak denken we: als we maar vaak genoeg uitleggen wat de energietransitie is en hoe belangrijk het is, dan doen anderen wel mee,” vertelt Margreet Schuiling, initiatievenbegeleider bij de Drentse KEI. “Maar dat gaat vaak niet zo en veel initiatieven lopen hier tegenaan.” Daarom is het uitwisselen van ervaringen over hoe je anderen betrekt bij lokale (energie)initiatieven zo belangrijk. Dat deden we op 3 april in Assen, bij de kennissessie ‘iedereen doet mee’. Er waren zo’n 40 belangstellenden, vrijwel allemaal lokaal actieve vrijwilligers van energie-werkgroepen en coöperaties.

Tips uit Drenthe en Friesland

We beginnen met de 10 beste tips die deze avond werden gedeeld over de vraag: hoe krijg je dorps- of buurtgenoten in beweging?

1. Leg persoonlijke contacten en blijf vragen. Als mensen direct gevraagd worden om mee te doen aan een werkgroep, zeggen ze sneller ja. Nieuwe inwoners zijn vaak extra gemotiveerd. Enquêtes waarin je buurtgenoten vraagt naar hun mening doen het ook goed, vooral als ze persoonlijk worden opgehaald.
2. Vertel een goed verhaal. Een duidelijk verhaal is heel belangrijk om mensen in beweging te krijgen. Maak een goed plan (waarin onzekerheden ook een plek hebben), en deel het in zo simpel mogelijke taal.
3. Nodig externe experts uit. Ook al zijn er inwoners met veel kennis, ze zullen niet snel als experts worden gezien. Het uitnodigen van externe experts, bijvoorbeeld van het Drents Energieloket, de Drentse KEI of NMF Drenthe, werkt daarom goed.
4. Maak het gezellig. Een bijeenkomst in een dorpscafé trekt meer mensen dan een achterafzaaltje. Bovendien blijven mensen na afloop sneller napraten, waardoor er meer mensen tot actie overgaan.
5. Communicatie, communicatie, communicatie. Hoe bereik je je dorps- of buurtgenoten het beste? Zet in op meerdere middelen per bijeenkomst, bijvoorbeeld een artikel in de dorpskrant voor én na de bijeenkomst, een flyer in de brievenbus en een bericht in de Facebook-groep van het dorp. Een logo en website kunnen ook helpen.
6. Organiseer veel. Als je direct veel organiseert voor en met je werkgroep zet je het dorp snel in beweging en verzamel je veel betrokkenen om je heen. Bijvoorbeeld: laat mensen opleidingen doen tot energiecoach of warmtescanner en betrek lokale bedrijven.
7. Vraag op tijd subsidie aan. Er zijn veel fondsen en potjes te vinden, en het is belangrijk om hier snel mee aan de slag te gaan. Daar kun je vervolgens weer veel mee organiseren! In veel gemeenten is inmiddels ook budget voor lokale initiatieven en acties beschikbaar, dus ga het gesprek met de gemeente zeker aan.
8. Zorg voor een diverse werkgroep. Het helpt om niet alleen technische kennis in de werkgroep te hebben, maar ook mensen die goed zijn in communicatie en organisatie. Een tip is ook om andere groepen te vormen, bijvoorbeeld op het gebied van biodiversiteit, en met elkaar samen te werken.
9. Blijf positief. Denk niet dat je iedereen mee gaat krijgen en verwacht ook tegengeluiden. Het helpt om de gesprekken positief en open te houden en mensen echt te ontzorgen (zoals ouderen die liever wachten op de volgende generatie).
10. Betrek jongeren. Denk na over hoe je de jongere mensen in het dorp kunt betrekken, bijvoorbeeld via scholen in de buurt. Als ze erover gaan praten met elkaar dan voelen ze zich meer betrokken.

Gezelligheid in het Energiecafé in Eelde

Energiek Eelde-Paterswolde ging in het voorjaar van 2023 van start, opgestart door 5 energiecoaches. Hun doel was om reuring te maken met energiecafés, om zo meer opdrachten te krijgen als energiecoaches. En dat is goed gelukt! De energiecafés werden gehouden op een vaste dag in de maand op een vaste locatie (het dorpscafé). Een drankje werd betaald en naast een inhoudelijk onderwerp stond er ook elke keer een gastspreker op het programma. Dat waren soms bekende mensen uit het dorp, die hun mening en verhalen over de energietransitie deelden, maar ook experts van buiten. De tip van deze werkgroep: communiceer veel, zowel voor en na de bijeenkomsten. Zo hebben ze zelf nieuwsbrieven rondgebracht. En goed nieuws voor de bewoners van Eelde en Paterswolde: na de zomervakantie komen er opnieuw energiecafés! 

Diverseit in de werkgroep in Gasteren

Gasteren is een heel klein dorp, met nog geen 500 inwoners. Iris Koffijberg, van de werkgroep Energietransitie Gasteren, vertelt dat ze verbaasd was dat maar liefst 8 mensen zich meldden voor de werkgroep. En dat mag ook wel, want zo heeft iedereen genoeg tijd om mee te werken. Ze benadrukt dat een gemengde groep fijn is, want met alleen technische kennis kom je er niet. Een andere tip van de werkgroep Gasteren is om samen te werken met andere werkgroepen (of die op te starten). Zo hebben zij een werkgroep biodiversiteit in het leven geroepen, waar weer andere mensen op af komen. Ook nodigen ze lokale bedrijven uit. Zo zijn er al veel dorpsgenoten actief!